अर्थ

राजकुमार भट्टराई खोटाङ, जेठ ३१ । संघीयताले जनतालाई के दियो ? राजनीतिक वृत्तमा पछिल्लो समय धेरै चर्चित रहेको यो प्रश्नबारे धेरै बहस हुनसक्छ । तर, खोटाङ बुइपाका किसानलाई आएर कसैले यही प्रश्न तेस्र्यायो भने उनीहरुले दिने उत्तरले प्रश्नकर्ता नतमस्तक त बन्न बाध्य हुनेछन् । उनीहरुकै अनुभवमा पनि यहाँका किसानलाई संघीयताले सहयोगको बलियो आड दिएको छ । उनीहरुको होस्टेमा कोशी प्रदेश सरकारको हैंसेले यहाँका किसानलाई उत्साह थपिदिएको छ । प्रदेश सरकारको उपस्थिति किसानका लागि बलियो अभिभावकीय छहारी सावित भएको छ । परम्परागत मकै, कोदो, धान लगायतका खेती गरिरहेका उर्लेनी गाउँका स्थानीयहरुको करीब ६ वर्ष अगाडी सोँच बदलियो । अहिले उनीहरुको जीवनस्तर र दैनिकी बदलिएको छ । खोटाङको दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१४ बुइपा उर्लेनी गाउँमा अहिले करीब ६० वटा टनेलमा तरकारी खेती भइरहेको छ । गाउँका २६ घर परिवारले गरेक...

राजकुमार सरगम (भट्टराई) खोटाङ, चैत २९ । ६ सय ३५ मेगावाट क्षमताको दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत् आयोजना छिटो थाल्ने सहमति भएको छ । खोटाङ, ओखलढुङ्गा र सोलुखुम्बुको सिमानामा पर्ने दूधकोशी नदीमा निर्माण हुने उक्त आयोजना छिटो थाल्ने नेपाल सरकार र आयोजनाको लगानीकर्ताबीच सहमति भएको हो । दुई पक्षबीच बिहीबार भएको छलफलमा दूधकोशी जलविद्युत् आयोजना र माथिल्लो अरुण अगाडि बढाउने सहमति भएको हो । अर्थमन्त्री वर्षमान पुन, ऊर्जामन्त्री शक्तिबहादुर बस्नेत, मन्त्रालयका सचिव र विश्व बैंकका नेपाल, माल्दिभ्स र श्रीलंका हेर्ने निर्देशक फारिस हजाद जर्भोस तथा एसियाली विकास बैंकका नेपाल निर्देशक अर्नाउड काउचियोसबीच दुवै आयोजनाको वित्तीय व्यवस्थापन छिटो सकेर निर्माणको काम अघि बढाउने सहमति भएको हो । दूधकोशी जलविद्युत आयोजनामा एसियाली विकास बैंक नेतृत्वको सहवित्तीयकरणमा अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय संस्थाको सहुलियतपूर्...

खोटाङ, चैत ९ । अघिल्लो वर्ष ४४ जना किसानलाई भैसी वितरण गरेको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाले यस वर्ष थप ५० किसानलाई भैसी प्रदान गर्ने भएको छ । नगरपालिकाको “भैसी प्रवद्र्धन कार्यक्रम” अन्तरगत थप ५० किसानले भैसी खरिदका लागि शुक्रबार सम्झौता गरेका हुन् । किसानलाई दुधमा आत्मनिर्भर बनाउँदै दुधबाट आम्दानी भित्र्याउने लक्ष्यले दुई माउ भैसी पालिरहेका किसानलाई थप एक माउ भैसी प्रदान गर्ने नगरपालिकाको नीति छ । सोही अनुसार अघिल्लो वर्ष दुई माउ भैसी पालिरहेका ४४ जना किसानलाई नगरपालिकाले एक माउ भैसी दिएको थियो । उनीहरुले अहिले तीन माउ भैसी पालेर दुध उत्पादन गर्दै विक्री वितरण गरिरहेका छन् । चालू आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा थप ५० जना दुई माउ भैसी पालिरहेका किसानले एक माउ भैसी पाउदै छन् । शुक्रबार भएको सम्झौता अनुसार किसानले उन्नत जातको भैसी खरिद गरेर ल्याउने छन् । त्यसको ८० प्रतिशत अर्थात ८० हजार नगरपालिकाले कि...

खोटाङ, फागुन २० । खोटाङको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाले कृषि मार्ट सञ्चालनमा ल्याएको छ । कृषकहरुले उत्पादन गरेको कृषि उपज बजारीकरणको लागि नगरपालिकाले आइतबारबाट कृषि मार्ट सञ्चालनमा ल्याएको हो । वडा नम्बर ७ महादेवस्थानस्थित ट्राफिक चोकमा चिस्यान केन्द्रसँगै कृषि मार्टको भवन निर्माण गरिको छ । उक्त भवनलाई सूचनामार्फत निजी संस्थालाई भाडामा दिएर सञ्चालन गरिएको हो । गत आर्थिक वर्षमा विनियोजित रु १८ लाख ४४ हजार र चालु आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा विनियोजन गरिएको रु १९ लाख ९४ हजार ८ सय ३१ रुपैयाँमा कृषि मार्ट र चिस्यान केन्द्र निर्माण गरिएको हो । सहज नेपाल संस्थाको प्राविधिक सहयोगमा नगरपालिकाले निर्माण गरेको चिस्यान केन्द्रसहितको कृषि मार्ट मासिक रु १० हजार भाडामा सञ्चालनको लागि जिम्मा दिइएको नगरपालिका लेखा शाखामा कार्यरत भिम ढकालले जानकारी दिनुभयो । नगरपालिका भरीका कृषकहरुले कृषि मार्टमा लगेर कृषि उपज...

खोटाङ, फागुन १८ । हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकामा तरकारीको मुल्य निर्धारण गरिएको छ । जनप्रतिनिधि, कृषक र होटल व्यावसायीहरुको शुक्रबार बसेको छलफलले मूल्य निर्धारण गरेको हो । हाल निर्धारण गरिएको मूल्य अनुसार कृषकले उत्पादन गरेको तरकारी खरिद विक्री हुने छ । आवश्यकता र सयमको आधारमा मूल्य परिवर्तन पनि हुँदै जाने नगर प्रमुख विमला राईले जानकारी दिनुभयो । मूल्य निर्धारणसँगै हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकामा तरकारीमा एकरुपता आउने छ । यस्तै, कृषकहरुले उत्पादन गरेको तरकारी र फलफुलको बजारीकरणको लागि नगरपालिकाले वडा नम्बर ७ महादेवस्थानस्थित ट्राफिक चोकमा खरिद विक्री केन्द्र (कृषि मार्ट) र चिस्यान केन्द्रसमेत स्थापना गरेको छ । उक्त दुवै संरचनाहरु पर्सी आइतबारदेखि सञ्चालनमा आउने छन् । सञ्चालनको लागि नगरपालिकाले कार्यविधि निर्माण गरेर सूचनामार्फत निजी क्षेत्रलाई जिम्मा दिएको प्रमुख राईले बताउनुभयो । जिम्मा पा...

दमन राई खोटाङ, फागुन १२ । । खोटाङको साकेला गाउँपालिकाको गत माघ २८ गतेको कार्यपालिका बैठकले १० चक्के मालवाहक ट्रकलाई गाउँपालिका प्रवेशमा रोक लगाउने निर्णय गर्यो । उत्तिसका काठ बोक्न भित्र्याइएका हेभीवेट गाडीले कच्ची सडक बिगारेको भन्दै गाउँपालिकाले २० टन क्षमताको ट्रकलाई प्रवेशमा रोक लगाउने निर्णय गरेको थियो । सो सुचनाको बेवास्ता गर्दै साकेला गाउँपालिका–३ खिदिमाको पुङमा पुगेर काठ लोड गर्दै गरेको अवस्थामा गाउँपालिकाले फागुन ३ गते प्रदेश १–०२–००१ ख ९९७६ नम्बरको १० चक्के ट्रकलाई प्रहरीको सहयोगमा नियन्त्रणमा लिएर २० हजार जरिवाना गरेको थियो । ठूलो भार क्षमताको गाडीले सडकमा क्षती पुर्‍याएका कारण १० चक्के गाडी प्रवेशमा रोक लगाइएको साकेला गाउँपालिका उपाध्यक्ष बिर्सीका राई बताउँछिन् । “१० चक्के गाडीबाट बाटोमा एकदमै ठूलो क्षति भयो । त्यही भएर प्रवेशमा रोक लगाइएको हो,” उपाध्यक्ष राईले भनिन्, “बाट...

  राजकुमार सरगम (भट्टराई) खोटाङ, पुष १५ । रैथाने बाली कोदो खोटाङमा अझै पनि मनग्ये फल्ने गरेको छ । तर यसबाट उल्लेखीय आम्दानी हुन नसक्दा किसानहरु चिन्तित् छन् । उनिहरुले अन्य विकल्प नभएको कारण मात्र बारीमा कोदो रोप्ने गरेको बताउछन् । जिल्लाका प्राय सबै ठाउँमा कोदो फल्छ, कृषकले रोप्दै पनि आएका छन् । कृषक यस खेतीबाट सन्तुष्ट भने छैनन् । चालू आर्थिक वर्ष २०८०/८१ म मात्र खोटाङमा ३४ हजार १ सय ४६ मेट्रिक टन कोदो उत्पादन भएको तथ्यांक कृषि ज्ञान केन्द्र खोटाङसँग छ । तर, कोदोलाई सहि सदुपयोग गर्न नसक्दा कोदो खेतीबाट कृषकले लगानी उठाउन सकेका छैनन् । अधिकांश कृषकको भनाइ अनुसार गाउँ घरमा आजभोली कोदोको प्रयोग जाँडरक्सीमा मात्र भइरहेको छ । तर त्यसबाट पनि उल्लेखीय आम्दानी छैन् । रोटी, ढिडो र कोदोको पिठोको अन्य परिकार बनाएर खाने चलन विस्तारै हराउदै गएको छ । अहिले जिल्लामा घरेलु मदिरा उत्पादनको ल...

खोटाङ, पुस २ । खोटाङमा यस वर्ष धान उत्पादनमा कमी आएको छ । गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष जिल्लामा १ हजार ६ सय १२.७३ मेट्रिक टन कम धान उत्पादन भएको कृषि ज्ञानकेन्द्र खोटाङले जनाएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा जिल्लामा २८ हजार ८ सय ९२ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । चालु आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा घटेर २७ हजार २ सय ७९.२७ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको कृषि ज्ञानकेन्द्र खोटाङका सूचना अधिकारी सञ्जय कुमार पण्डितले जानकारी दिनुभयो । पशुचौपायमा देखिएको लम्पी स्किन रोगका कारण यस वर्ष धान उत्पादनमा गिरावट आएको उहाँको भनाइ छ । अघिल्लो वर्ष १२ हजार ८ सय ९८ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान लगाइएको थियो । यस वर्ष १२ हजार १ सय २४.१२ हेक्टर क्षेत्रफलमा मात्र धान लगाइएको हो । लम्पी स्किन रोग लागेर गोरु मरेपछि शतप्रतिशत क्षेत्रफलमा किसानले धान रोप्न नसक्दा उत्पादनमा कमी आएको सूचना अधिकारी पण्डितले बताउनुभयो । दुई नग...

खोटाङ, मङ्सिर ८ । खोटाङको दिक्तेलमा सञ्चालित लालुपाते बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेडबाट एक जनाकै नाममा रु ९९ लाखसम्म ऋण रहेको पाइएको छ । सहकारीले बचतकर्ताको बचत हिनामिना गरेको जाहेरी परेपछि अनुसन्धान गरिरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय खोटाङले नियम बिपरित एक जनाकै नाममा रु ९९ लाखसम्म सहकारीले ऋण दिइएको पाइएको जनाएको छ । सहकारीको जम्मा सेयर पुँजी रु ५१ लाख १४ हजार ७८१ रहेको छ । सहकारीले आफ्नो सेयर पुँजीको १० प्रतिशतसम्म ऋण दिन पाउने नियम भएपनि मनोमानी ऋण देखिएको हो । यसरी नियम बिपरित ऋण लाने २४ जना रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय खोटाङका सूचना अधिकारी प्रहरी निरीक्षक बेनु कार्कीले बताउनुभयो । एक जनाकै नाममा ९९ लाखसम्म ऋण रहेको उहाँको भनाइ छ । हाल अनुसन्धान भइरहेकाले उनिहरुको नाम खुलाउन नमिल्ने प्रहरीको भनाइ छ । प्रहरी निरीक्षक कार्कीको अनुसार ‘सहकारीबाट जम्मा ५९ वटा खातामा ऋण गएको देखिन्छ...

खोटाङ, मंसिर २ । खोटाङको जिल्ला सदरमुकामसमेत रहेको प्रमुख व्यापारिक केन्द्र दिक्तेलमा लाग्दै आएको हाटको समय परिवर्तन गरिएको छ । दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–१ दिक्तेलस्थित हाटडाँडामा हरेक बुधबार र शनिबार लाग्दै आएको हाटको समय परिवर्तन गरिएको हो । हाटडाँडामा बिहान ३ बजे सुरु भएर करीब ७ बजे बजार उठ्ने गरेको छ । अब बिहान ७ बजेबाट बजार लाग्न सुरु हुने गरी समय परिवर्तन गरिएको बताइएको छ । बिहान ३ बजे बजार सुरुहुँदा टाढाका किसानहरु कृषि उपज लिएर अघिल्लै दिन एवं राती नै हिड्नु पर्ने बाध्यता छ । कृषि उपज खरिद बिक्री गर्न भइरहेको कठिनतालाई मध्यनजर गरेर बजार लाग्ने समय परिवर्तन गरिएको नगर प्रमुख तीर्थराज भट्टराईले बताउनुभयो । नगरपालिका, जिल्ला प्रशासन, उद्योग वाणिज्य संघ लगायतको समझदारीमा बजार लाग्ने समय परिवर्तन भएसँगै आगामी बुधबारबाट बिहान ७ बजेदेखि बजार सुरु हुने छ । बजार लाग्ने समय परिव...